Dzień Pokuty i Modlitwy (tzw. Środa Popielcowa) rozpoczyna w Kościele Ewangelicko-Augsburskim CZAS PASYJNY, będący 40-dniowym okresem przygotowującym do Pamiątki Śmierci Jezusa Chrystusa (Wielki Piątek) oraz Świąt Zmartwychwstania Pańskiego.
Nazwa pochodzi od słowa pasja oznaczającego mękę i cierpienie Jezusa Chrystusa. Stąd ten okres roku kościelnego wzywa do zadumy nad tymi wydarzeniami i zachęca do wewnętrznego wyciszenia, duchowej refleksji, odsunięcia od siebie absorbujących spraw zewnętrznych.
Jest to też czas pokuty, rozumianej jako upamiętanie, powrót do Boga i Jego Słowa, do społeczności Kościoła – poprzez spowiedź i sakrament Komunii Świętej. Pasyjna refleksja wiedzie przez świadomość własnej grzeszności, do odnalezienia Bożej łaski i przyjęcia odkupienia, które stało się faktem na krzyżu Golgoty. To jest poselstwo krzyża, które jest postawione w centrum ewangelizacji, nauczania, duszpasterstwa i świadectwa Kościoła.
Zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie znajdujemy wiele fragmentów mówiących o czasie pokuty, postu i nawrócenia (por. 2 Mż 34,28; Joz. 5,6; Jl 2,12-17; Jon 3,4; Mk 1,3; Mt 4,2; Łk 4,1). Już od II wieku w Kościele chrześcijańskim znana była praktyka postna, która rozpoczynała się na dwa dni przed Wielkanocą. W III wieku czas postu rozciągnięto na Wielki Tydzień, a w IV wieku Sobór w Nicei (r. 325) zadecydował, że Wielkanoc poprzedzać będzie 40-dniowy post, który był również czasem pokuty dla osób ponownie przyjmowanych do Kościoła w Wielki Czwartek lub przygotowujących się do przyjęcia Chrztu Świętego.
W duchowości i teologii luterańskiej Czas Pasyjny ma szczególne znaczenie, ponieważ kieruje uwagę Kościoła ku Ukrzyżowanemu Zbawicielowi, który z bezwarunkowej miłości do człowieka przyszedł na świat dla naszego zbawienia i wyzwolił ludzkość od niewoli grzechu i wiecznej śmierci.
Tajemnica Krzyża i Odkupienia, zbawienia człowieka z łaski przez wiarę w Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego Chrystusa, stanowi centralny nerw ewangelickiej duchowości, dlatego też tak mocno podkreślany jest Czas Pasyjny i wyraźnie różni się on w liturgii od pozostałych okresów roku kościelnego.
W Kościele Ewangelicko-Augsburskim każda niedziela pasyjna posiada nazwy łacińskie pochodzące od pierwszych słów łacińskiego introitu: Invocavit, Reminiscere, Oculi, Laetare, Judica oraz Palmarum (Palmowa).
W antyfonach liturgicznych opuszcza się w czasie pasyjnym „Alleluja” i śpiewa się „Amen.” W liturgii wstępnej zamiast Gloria in excelsis (Chwała Bogu na wysokościach) śpiewa się stary hymn Aufer a nobis (Zgładź, o Panie Boże wszystkie grzechy oraz nieprawości nasze).
Zmieniane są również nakrycia ołtarzowe, kolorem liturgicznym jest kolor fioletowy. W wielu parafiach luterańskich odprawiane są tygodniowe nabożeństwa pasyjne, które wprowadzają wiernych w historię Męki Pańskiej – nabożeństwa te stanowią ewangelicką formę Drogi Krzyżowej.
Choć Czas Pasyjny zwany jest też czasem Wielkiego Postu, w praktyce ewangelickiej niekoniecznie związany jest z tradycyjnie rozumianym postem, czyli wstrzymywaniem się od określonych potraw, napojów lub rozrywek. W Kościele Ewangelicko-Augsburskim nie ma obowiązku zachowywania takiego postu, jednak każdy kto chce i tego potrzebuje, może go przestrzegać. W niektórych regionach Polski praktykuje się w post w Wielkim Tygodniu, szczególnie w Wielki Piątek.
Post w Kościele ewangelickim ma przede wszystkim wymiar etycznej postawy wobec drugiego człowieka; właśnie czas pasyjny, poprzez skupienie, modlitwę i koncentrację na Słowie Bożym, ma umożliwić wierzącym weryfikację postaw, naprawę wyrządzonych innym szkód, wejrzenie w siebie, podjęcie zobowiązania życia na co dzień według wskazań Ewangelii.
Dlatego Kościół zachęca do akcji „7 tygodni bez” zainicjowanej przez Centrum Misji i Ewangelizacji przed piętnastoma laty. Jest to okazja dla wszystkich, którzy chcą, potrzebują i myślą o zmianach w swoim życiu. Organizatorzy akcji proponują, by w ciągu tych prawie 7 tygodni zmienić przyzwyczajenia i nawyki w relacjach z innymi i Bogiem, zrezygnować z czegoś, by otworzyć się na nowe. W tym roku akcja przebiega pod hasłem 7 tygodni z wdzięcznością i 7 tygodni bez złudzeń.
Równocześnie Diakonia Polska prowadzi ekumeniczną akcję charytatywną „Skarbonka diakonijna”. Akcja rozpoczyna się w Środę Popielcową i trwa do Świąt Wielkanocnych. W tym czasie cztery organizacje – Caritas Polska Kościoła Rzymskokatolickiego, Eleos Kościoła Prawosławnego, Diakonia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i Diakonia Kościoła Ewangelicko-Reformowanego – zachęcają do rezygnowania z drobnych przyjemności i przekazywania uzyskanych w ten sposób funduszy na cele akcji. Środki zbierane są do specjalnie przygotowanych na dany rok kolorowych, papierowych skarbonek.
Hasło Skarbonki Diakonijnej 2021 brzmi „Czas miłosierdzia”. Zarówno idea, jak i hasło akcji mają swoje znaczenie w sytuacji, w której znalazł się w ostatnim czasie cały świat. Pandemia COVID-19 przyniosła globalne zagrożenie dla życia i zdrowia miliardów ludzi, a także wiele problemów w życiu społecznym i gospodarczym. Szczególnie poszkodowane są osoby starsze i chorujące przewlekle, które nie tylko są bezpośrednio narażone na utratę zdrowia i życia, ale również muszą się zmagać z samotnością spowodowaną ograniczeniem kontaktów międzyludzkich. Z drugiej strony dzieci doświadczyły – a część z nich dalej doświadcza – wielomiesięcznej nauki zdalnej i ograniczenia bezpośrednich kontaktów z grupą rówieśniczą, co wpływa na jakość kształcenia, czasem prowadzi wręcz do wykluczenia edukacyjnego, a także zakłóca proces socjalizacji. Właśnie w tak trudnym czasie wiele osób szczególnie potrzebuje wsparcia, troski, solidarności społecznej i aktywnej pomocy. To teraz jest czas miłosierdzia.
Źródło: Luteranie.pl